1. Tem Bưu chính giới thiệu hình ảnh anh Kim Đồng
Anh hùng Kim Đồng (tên thật là Nông Văn Dền) sinh năm 1928, dân tộc Nùng, tại bản Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng. Khi hy sinh, Kim Đồng là đội trưởng Đội Nhi đồng Cứu quốc (Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ngày nay).
Sinh ra và lớn lên trong chiếc nôi của chiến khu cách mạng, khi còn nhỏ Kim Đồng đã sớm được cán bộ Việt Minh giáo dục, giác ngộ. Anh đã vận động các bạn cùng lứa tuổi trong bản làm nhiệm vụ liên lạc, chuyển công văn, tài liệu, đưa đón cán bộ, trinh sát nắm tình hình địch để cung cấp cho cán bộ.
Tháng 5 năm 1941, Trung ương Đảng quyết định thành lập Đội Nhi đồng Cứu quốc. Kim Đồng là một trong số năm đội viên đầu tiên và được bầu làm đội trưởng Đội Nhi đồng Cứu quốc. Được rèn luyện thử thách, Kim Đồng luôn thể hiện trí thông minh, lòng dũng cảm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Rạng sáng ngày 15 tháng 2 năm 1943, Kim Đồng được giao nhiệm vụ canh gác, bảo vệ cuộc họp bí mật của Trung ương Đảng. Địch phát hiện và cho một lực lượng khá lớn bao vây hòng bắt sống các đồng chí lãnh đạo của Đảng. Trước tình thế nguy hiểm, Kim Đồng đã mưu trí đánh lạc hướng, lừa địch tập trung lực lượng và hoả lực về phía mình, đồng thời phát tín hiệu cho các đồng chí cán bộ rút lui an toàn. Kim Đồng đã anh dũng hy sinh khi anh vừa tròn 15 tuổi, anh đã nêu tấm gương sáng chói cho các thế hệ thanh, thiếu niên và mọi người Việt Nam noi theo.
Ngày 23 tháng 9 năm 1997, Nông Văn Dền (tức Kim Đồng) được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân
Hình ảnh anh Kim Đồng, một chiến sỹ giao liên cách mạng được giới thiệu trên tem Bưu chính Việt Nam thông qua bộ tem “Kỷ niệm 35 năm truyền thống ngành Bưu điện” (MS 367 – Phát hành ngày 15/8/1980).
Bộ tem gồm 04 mẫu do họa sỹ Trần Huy Khánh, Trần Ngọc Uyển, Nguyễn Hiệp và Trần Lương thiết kế, khuôn khổ 33×44(mm), in ốp-xét nhiều màu tại CuBa. Trong 04 mẫu tem, có mẫu tem thứ 3 giới thiệu hình ảnh anh Kim Đồng
2. Tem Bưu chính Việt Nam giới thiệu hình ảnh chị Võ Thị Sáu
Chị Võ Thị Sáu tên thật Nguyễn Thị Sáu có cha tên Võ Văn Hợi và mẹ tên là Nguyễn Thị Đậu, người ở xã Phước Thọ, quận Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa nay thuộc xã Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Giống như các anh mình, chị đã tham gia vào các hoạt động bí mật ở địa phương.
Mới 14 tuổi, chị đã đi theo anh trai tham gia hoạt động cách mạng ở trên chiến khu. Năm 1949, chị tham gia đội Công an xung phong Đất Đỏ làm liên lạc, tiếp tế. Năm 1950 tại Trận chiến Đất Đỏ, chị bị chính quyền Pháp bắt sau khi đã ném lựu đạn tại chợ Đất Đỏ, giết chết cai tổng Tòng. Tại phiên tòa đại hình, tuy mới 16 tuổi, nhưng chị Võ Thị Sáu đã hiên ngang khẳng định: “Yêu nước chống bọn thực dân xâm lược không phải là tội”.
Tòa án binh Pháp kết án tử hình chị vào tháng 4 năm 1951. Sau gần ba năm tra tấn, giam cầm, quân Pháp đưa chị ra giam ở Côn Đảo. Dù các luật sư biện hộ cho chị đã phản đối án tuyên này với lý do chị chưa đủ 18 tuổi. Trước khi bị đưa ra hành án, chị bị đày qua các nhà tù Chí Hòa, Bà Rịa và Côn Đảo. Vì quân Pháp không dám công khai thi hành bản án đối với chị, họ đã lén lút đem chị đi thủ tiêu.
Mộ của Võ Thị Sáu hiện đang còn ở Nghĩa trang Hàng Dương Côn Đảo. Ngày 2 tháng 3 năm 1993, Chủ tịch Nước Lê Đức Anh ký Quyết định số 149 truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Hình ảnh chị Võ Thị Sáu được giới thiệu trên tem Bưu chính Việt Nam thông qua các bộ tem:
– Bộ Tem “Nam Bộ kháng chiến” (MS 39 – Phát hành ngày 23/9/1958)
Bộ tem gồm 03 mẫu do họa sỹ Nguyễn Vân Khanh thiết kế, khuôn khổ 38×26(mm), số răng 11,5, in ốp-xét hai màu tại nhà in Ngân hàng quốc gia Việt Nam. Hình ảnh trên mẫu tem giới thiệu chân dung chị Võ Thị Sáu trên nền là hình ảnh phong trao đồng khởi tại miền Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
– Bộ Tem “Kỷ niệm lần thứ 25 ngày thành lập nước” (MS 244 – Phát hành ngày 02/9/1970)
Bộ tem gồm 06 mẫu do họa sỹ Trần Huy Khánh thiết kế, khuôn khổ 45×32(mm), in ốp-xét ba màu tại nhà in Tiến Bộ. Trong 06 mẫu tem có mẫu tem thứ hai giới thiệu chân dung chị Võ Thị Sáu và hình chị Sáu hiên ngang trên pháp trường trước những mũi súng của kẻ thù.
– Bộ Tem “Kỷ niệm 50 năm ngày anh hùng Võ Thị Sáu hy sinh” (MS 877 – Phát hành ngày 23/01/2002)
Bộ tem giới thiệu hình ảnh chị Võ Thị Sáu, người con gái Đất Đỏ, bất khuất, kiên cường, đã anh dũng hy sinh ở tuổi trăng tròn trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Bộ tem gồm 01 mẫu do họa sỹ Hoàng Thúy Liệu thiết kế, khuôn khổ 43×32(mm), in ốp-xét nhiều màu tại Xí nghiệp in tem Bưu điện
3. Tem Bưu chính Việt Nam giới thiệu hình ảnh anh Lý Tử Trọng
Lý Tự Trọng sinh ngày 20 tháng 10 năm 1914 tại làng Bản Mạy, tỉnh NaKhon – Thái Lan. Quê gốc ông ở xã Thạch Minh, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.
Cha ông là Lê Hữu Đạt, mẹ là Nguyễn Thị Sờm, đều là những Việt kiều sống ở Nakhon; họ gốc của ông vốn là Lê Hữu song đến đời ông thì được đặt thành Lê Văn. Ông có đông anh chị em gồm: Lê Văn Đại, Lê Văn Tăng, Lê Văn Năng, Lê Thị Sáu, Lê Thị Bảy,…
Năm 1923, khi mới 10 tuổi, Lý Tự Trọng được sang Trung Quốc học tập, và hoạt động trong Hội Thanh niên Cách mạng đồng chí. Năm 1926, Lý Tự Trọng về nước hoạt động với nhiệm vụ thành lập đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương và làm liên lạc cho Xứ ủy Nam Kỳ với Đảng Cộng sản Việt Nam.
Ngày 9 tháng 2 năm 1931, trong buổi mít tinh kỷ niệm một năm cuộc khởi nghĩa Yên Bái tổ chức tại Sài Gòn, Lý Tự Trọng đã bắn chết viên mật thám Le Grand để bảo vệ diễn giả Phan Bôi đang diễn thuyết tại quảng trường Lareni. Tuy nhiên, sau đó ông đã bị bắt giam vào Khám Lớn và bị kết án tử hình ngày 20 tháng 11 năm 1931 khi mới 17 tuổi. Sự kiện này làm dấy lên một phong trào đấu tranh mạnh mẽ ở Khám Lớn khiến từ đó cai ngục tại đây luôn gọi Lý Tự Trọng là “Ông Nhỏ”.
Hình ảnh Lý Tự Trọng được giới thiệu trên tem Bưu chính thông qua các bộ tem:
– Bộ Tem “Đại hội Thanh niên Lao động Việt Nam lần thứ III” (MS 82 – Phát hành ngày 18/3/1961)
Bộ tem gồm 02 mẫu do họa sỹ Nguyễn Thế Vinh và Đỗ Việt Tuấn thiết kế, khuôn khổ 25×35(mm), in ốp-xét ba màu tại nhà in Tiến Bộ. Hình ảnh trên mẫu tem giới thiệu chân dung anh Lý Tự Trọng như một biểu tượng của thanh niên Việt Nam
– Bộ Tem “Kỷ niệm 35 năm thành lập Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam” (MS 187 – Phát hành ngày 26/3/1966)
Bộ tem gồm 01 mẫu do họa sỹ Nguyễn Kim Điệp thiết kế, khuôn khổ 30×50(mm), in ốp-xét nhiều màu tại nhà in Tiến Bộ. Nổi bật trên hình ảnh mẫu tem chân dung anh Lý Tự Trọng dưới lá cờ Đảng và huy hiệu Đoàn Thanh niên
4. Tem Bưu chính Việt Nam giới thiệu hình ảnh anh Nguyễn Văn Trỗi
Nguyễn Văn Trỗi là con thứ ba (do đó anh còn có tên là Tư Trỗi) trong một gia đình nghèo tại làng Thanh Quýt, xã Điện Thắng, huyện Điện Bàn, Quảng Nam, Việt Nam.
Sau Hiệp ước Genève, gia đình anh vào Sài Gòn sinh sống. Lớn lên, anh làm thợ điện ở nhà máy điện Chợ Quán và tham gia tổ chức Biệt động thành, Đại đội quyết tử cánh Tây Nam Sài Gòn.
Năm 1964, anh được tập huấn cách đánh biệt động nội thành ở căn cứ Vườn Thơm, Đức Hòa (Long An).
Ngày 2 tháng 5 năm 1964, anh nhận nhiệm vụ đặt mìn ở cầu Công Lý nhằm tiêu diệt phái đoàn quân sự chính trị cao cấp của Chính phủ Hoa Kỳ do Bộ trưởng quốc phòng Robert McNamara dẫn đầu. Nhiệm vụ này ban đầu được giao cho một đồng đội của Trỗi, nhưng anh xung phong đi thay vì vợ chồng người đồng đội đó đã có con, dù bản thân anh cũng mới cưới vợ được 10 ngày. Công việc bại lộ, anh bị bắt lúc 22 giờ ngày 9 tháng 5 năm 1964.
Khu tưởng niệm Nguyễn Văn Trỗi ở gần cầu Công Lý, trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa thuộc quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. Nguồn: Internet
Chính quyền Việt Nam Cộng hòa đưa anh ra tòa án quân sự kết án tử hình. Nhóm du kích quân chống chế độ thân Mỹ tại Venezuela sau khi nghe tin đã tổ chức bắt sống trung tá Mỹ Micheal Smolen để ra điều kiện đổi mạng với Nguyễn Văn Trỗi, bởi cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam có sức khích lệ, cổ vũ họ rất nhiều. Chính quyền do Nguyễn Khánh đứng đầu ở Sài Gòn ngay lập tức phải dừng lại việc xử tử biệt động Nguyễn Văn Trỗi. Hai bên đồng ý sẽ trao đổi tù binh, nhưng sau khi Micheal Smolen được thả, Mỹ và Sài Gòn đã đưa Nguyễn Văn Trỗi đi xử bắn ngay lập tức.
Nguyễn Văn Trỗi bị xử bắn tại sân sau nhà lao Khám Chí Hòa lúc 9 giờ 45 phút ngày 15 tháng 10 năm 1964, trước sự chứng kiến của nhiều phóng viên nước ngoài. Trước khi bị xử tử, anh đã hô lớn “Hãy nhớ lấy lời tôi! Đả đảo đế quốc Mỹ! Đả đảo Nguyễn Khánh! Hồ Chí Minh muôn năm! Việt Nam muôn năm!”
Hình ảnh anh Nguyễn Văn Trỗi được giới thiệu trên tem Bưu chính thông qua các bộ tem:
– Bộ Tem “Hội nghị Bộ trưởng Đường sắt các nước Xã hội Chủ nghĩa” (MS 158 – Phát hành ngày 23/3/1965)
Bộ tem gồm 02 mẫu do họa sỹ Trần Lương thiết kế, khuôn khổ 40×28(mm), in ốp-xét hai màu tại nhà in Tiến Bộ. Trên mẫu tem giới thiệu hình ảnh Đầu máy hơi nước đầu tiên do nhà máy xe lửa Gia Lâm thiết kế và sản xuất mang tên là “Đầu máy Tự lực 1 – Nguyễn Văn Trỗi”, bên cạnh là chân dung anh Nguyễn Văn Trỗi.
Bộ tem được phát hành vào dịp Hội nghi Bộ trưởng Đường sắt các nước XHCN họp tại Hà Nội.
– Bộ Tem “Đấu tranh thống nhất” (MS 167 – Phát hành ngày 20/7/1965)
Bộ tem gồm 03 mẫu do họa sỹ Đỗ Việt Tuấn thiết kế, khuôn khổ 29×42(mm), in ốp-xét hai màu tại nhà in Tiến Bộ. Trên mẫu tem giới thiệu chân dung anh hùng Nguyễn Văn Trỗi (1940 – 1964)