Xoắn tinh hoàn là bệnh lý do tinh hoàn tự xoay quanh trục, gây ra tắc nghẽn đột ngột thừng tinh, làm giảm lượng máu đến tinh hoàn, dẫn đến sưng và đau tinh hoàn bên phải hoặc bên trái. Dấu hiệu của xoắn tinh hoàn là những cơn đau dữ dội và đột ngột, thường xuất hiện ở một bên tinh hoàn, kéo dài dưới 6 giờ, phần bìu sưng to, một bên tinh hoàn có thể ở vị trí cao hơn bình thường, kèm theo triệu chứng đau bụng dưới, buồn nôn và nôn.
Viêm tuyến tiền liệt mãn tính
Đau tinh hoàn bên trái hoặc phải có thể là dấu hiệu của viêm tuyến tiền liệt mãn tính. Bệnh nhân thường đau một bên tinh hoàn, cơn đau âm ỉ hoặc liên tục. Đối tượng mắc bệnh chủ yếu là thanh niên, hiếm gặp ở người cao tuổi.
Thoát vị bẹn
Thoát vị là tình trạng xảy ra khi một bộ phận nào đó trên cơ thể bị đẩy ra khỏi vị trí bình thường của nó trong cơ thể. Thoát vị bẹn là bệnh lý hay xảy ra ở nam giới, tại nơi tinh hoàn được nối với cơ thể. Bệnh nhân bị thoát vị bẹn thường cảm thấy tức nặng ở vùng bẹn và bìu, kèm theo cảm giác phần bìu như bị đè nặng, một bên bìu sưng to lên do ruột ở trên dồn xuống. Bìu ngày càng trở nên to hơn khi người bệnh đi lại nhiều, chạy nhảy hay làm việc nặng. Khi nằm nghỉ, khối phồng nhỏ lại hoặc thậm chí mất hẳn. Thoát vị bẹn thường phải phẫu thuật cắt bỏ và nên thực hiện càng sớm càng tốt.
Chấn thương và xuất huyết
Chấn thương và xuất huyết tinh hoàn xảy ra khi có tai nạn, có sự va đập mạnh vào tinh hoàn, dẫn đến cơn đau trầm trọng. Tình trạng này dần thuyên giảm khi bệnh nhân được nằm nghỉ ngơi tại giường hoặc phẫu thuật dẫn lưu nếu cần thiết.
Nang mào tinh hoàn
Nang mào tinh hoàn về cơ bản là một khối u nang phát triển trong ống dẫn tinh. Đa số các trường hợp u nang là lành tính vì sự hình thành của nó là do quá trình tích lũy của tinh trùng. Nếu nang mào tinh quá lớn, có thể dẫn đến cảm giác căng tức và gây đau tinh hoàn.
Ung thư tinh hoàn
Đau tinh hoàn có thể là biểu hiện của bệnh ung thư tinh hoàn. Khối ung thư phát triển trong thời gian dài, thành cục cứng trong tinh hoàn, thậm chí bệnh nhân sờ thấy cứng ở đỉnh hay mặt sau tinh hoàn, kèm theo cảm giác đau nhói, đôi khi có thêm cảm giác nặng ở vùng bẹn hoặc bìu, dẫn đến sốt. Đối với đa số những thể ung thư tinh hoàn thường gặp (chẳng hạn như ung thư tuyến tinh), nếu được phát hiện và điều trị sớm, tỷ lệ chữa khỏi gần như đạt 100%.
Ngoài ra, đau tinh hoàn bên trái hay bên phải cũng có thể là do các yếu tố về sinh lý như khi có sự hưng phấn tình dục, máu dồn về dương vật nhiều, ảnh hưởng đến lưu thông máu ở tinh hoàn, gây ra tình trạng căng tức; kích thích quá mức khi thủ dâm, dương vật cương cứng quá lâu khi quan hệ tình dục,…